1. Động Lực (CQ Drive)
Đây là khía cạnh đầu tiên trong việc xác định động lực bên trong khiến bạn muốn tìm hiểu và thích ứng với các nền văn hóa khác nhau. Nguồn động lực có thể đến từ mong muốn phát triển hình ảnh cá nhân tốt hơn hay nâng cao chất lượng và khả năng làm việc nhóm trong môi trường đa quốc gia. 

Bạn có thể tìm hiểu động lực của bản thân bằng cách tự đặt câu hỏi:

• Động lực của bạn trong việc xây dựng trí thông minh văn hóa là gì?
• Làm thế nào để chúng liên kết với nhau và trở thành đòn bẩy trong trong việc xây dựng trí thông minh văn hóa?

 2. Nhận Thức (CQ Cognitive)
Tiếp theo, bạn cần học thêm về các kiến thức văn hóa đa dạng như khoảng cách quyền lực (power distance) hay văn hóa với ngữ cảnh cao-thấp (high-low context) để hiểu cách các nền văn hóa tác động như thế nào đến những gì mọi người nói, làm và điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp. 

Một vài câu hỏi để đào sâu về khía cạnh này có thể là:

• Các giá trị cốt lõi của nền văn hóa này, văn hóa kia là gì?
• Cần tìm hiểu khía cạnh nào về văn hóa để xây dựng nền tảng kiến thức trong các tình huống xã hội cụ thể?

3. Chiến lược (CQ Strategy) 
Yếu tố này thể hiện qua khả năng suy nghĩ, điều chỉnh chiến lược giao tiếp dựa trên tình huống cụ thể, và có kế hoạch ứng phó với sự khác biệt văn hóa. Để thực hiện điều này, bạn cần chú tâm đến bản năng ứng xử của mình khi gặp các tình huống không quen thuộc trong sự khác biệt văn hóa.

Hãy thử hỏi bản thân rằng:

• Kế hoạch cho các tương tác (chuẩn mực cơ bản, lời chào cần thiết, chủ đề thảo luận và phong cách giao tiếp) phù hợp trong các tình huống cố định đó là gì?
• Cách để dự đoán cảm nhận từ các đối tác?

4. Hành Động (CQ Behavioral)
Cuối cùng là hành động thể hiện sự thích nghi và thay đổi trong việc hành xử theo những cách khác nhau sao cho phù hợp với từng nền văn hóa, sẵn sàng xử lý các tình huống khó khăn nếu phát sinh. 

Thử đặt câu hỏi rằng:

• Các hành vi thể hiện trí thông minh văn hóa tại nơi làm việc là gì?
• Làm thế nào chúng ta có thể thúc đẩy sự hòa nhập và đa dạng hóa tại nơi làm việc?

Không giống như các khía cạnh khác của tính cách, trí thông minh văn hóa có thể được phát triển và rèn luyện ở mọi người với năng lực chuyên môn khác nhau qua 3 bước sau: 

Bước 1. Đánh giá cá nhân

Cá nhân sẽ xem xét điểm mạnh và điểm yếu về CQ của mình bằng cách tự đánh giá và nhớ lại các tình huống, sự kiện mà bạn đã có như trong cuộc gặp gỡ kinh doanh, hay một buổi teambuilding,... Tốt hơn hết bạn nên đánh giá qua nhiều trải nghiệm khác nhau để biết khả năng nắm bắt nghi thức xã giao của bản thân với các đồng nghiệp nước bạn từ trước đến nay là như thế nào. Bạn cũng nên nhờ những đồng nghiệp xung quanh chia sẻ góc nhìn của họ về mức độ thông minh văn hóa của bạn.

Bước 2. Khắc phục điểm yếu

Tập trung vào điểm yếu của mình và lên kế hoạch cụ thể. Ví dụ, nếu bạn có CQ động lực thấp, hãy tập đơn giản bằng cách chào hỏi đồng nghiệp mới, hay trò chuyện với người bán hàng,... sau đó chuyển sang các hoạt động đòi hỏi nhiều hơn, chẳng hạn như tham gia một hoạt động tình nguyện đa văn hóa và kết thêm những người bạn mới.

Sau đây là các bước luyện tập cụ thể cho từng yếu tố để bạn tham khảo:

Bước 3. Đánh giá và duy trì luyện tập

Bạn cần đánh giá lại các kỹ năng mới của mình và mức độ hiệu quả của chúng sau khi luyện tập, có thể nhờ các đồng nghiệp nhận xét hoặc chủ động thảo luận về quá trình phát triển CQ của bản thân. Tiếp tục đánh giá định kỳ và không ngừng luyện tập để trau dồi CQ mỗi ngày.

Tóm lại, phát triển CQ là quá trình dài đòi hỏi bạn trước hết hiểu về các rào cản của bản thân và thẳng thắn với định kiến mà mình có. Sau đó, xác định đâu là điểm cần khắc phục và có kế hoạch giải quyết chúng từng bước. Hãy luôn duy trì tinh thần tò mò và lòng cởi mở để đón nhận những điểm khác biệt.

Skills Bridge hy vọng bài viết này cung cấp cho bạn thêm thông tin về khả năng phát triển Trí thông minh văn hóa, góp phần cải thiện chất lượng công việc của bạn và tinh thần tôn trọng dành cho sự khác biệt văn hóa trong môi trường hội nhập hiện nay.

Nguồn tham khảo:

1. The Culture Map by Erin Meyer (Book) 
2. The Cultural Intelligence Difference by David Livermore (Book)
3. Ang et al., (2007). Cultural intelligence: its measurement and effects on cultural judgment and decision making, cultural adaptation and task performance. 
4. Rockstuhl et al., (2011). Beyond general intelligence (IQ) and emotional intelligence (EQ): The role of Cultural intelligence (CQ) on Cross‐Border Leadership Effectiveness in a globalized world.
5. U.S. Department of Education report 
6. Hofstede’s Cultural Dimensions Theory & Examples (simplypsychology.org) 
7. Dimensions of Culture: Hall's Low Context and High Context (ebrary.net)